ابوالفضل بیهقی و تاریخ‌نویسی ملی
تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۵۰۱۴۱
قرون سوم و چهارم هجری قمری تمدن اسلامی دچار آن‌چنان گشایشی در علم و دانش شد که امروزه از آن با عنوان رنسانس اسلامی یاد می‌کنند . در آن عهد و دوران، در هر علمی نخبگان مسلمان ترک‌تازی می‌کردند و نام و کام می‌یافتند. ابوالفضل بیهقی در تاریخ‌نویسی، فارابی در دانش فلسفه، مسکویه رازی در حکمت عملی، ابن‌سینا در دانش پزشکی، ابوالقاسم فردوسی در خردنامه‌نویسی، خواجه نظام‌الملک در سیاست‌نامه‌نویسی، ابوریحان بیرونی در علوم طبیعی و شیخ مفید در علوم شرعی از جمله ستارگان آسمان فکر و فرهنگ ایران زمین بودند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اشاره طباطبایی به این بخش از تاریخ بیهقی است که می‌نویسد: «من که بوالفضلم کتاب بسیار فرونگریسته‌ام خاصه اخبار و ازان التقاط‌ها کرده؛ در میانه این تاریخ چنین سخن‌ها از برای آن آرم تا خفتگان و به دنیا فریفته‌شدگان بیدار شوند.» بدین‌سان تاریخ‌نویسی بیهقی از منظر طباطبایی ناظر بر تاریخ بیداری به مثابه تاریخ بسط آگاهی یابی ملی است. اما این تاریخ‌نویسی تنها مجهز به دانش وقایع‌نگاری نیست، بلکه مسلح به سلاح نثر پارسی است. به عبارت بهتر «برای نوشتن تاریخ تنها داشتن مواد کافی نیست، هنری هم لازم است که از این مواد استفاده کند؛ یعنی انشایی که بتواند گذشته محوشده را پیش چشم آیندگان مجسم و محسوس سازد و هنر بیهقی اینجاست. در نوشته‌های قدیم کمتر کتابی است که بتواند با کهنگی زبان اینقدر برای خوانندگان خود جذبه داشته باشد و هر خواننده‌ای، به شرط آشنایی با زبان، آن را با ولع و اشتیاق و بدون کسالت و ملال بخواند. هنر بیهقی اوج بلاغت طبیعی فارسی و بهترین نمونه هنر انشایی پیشینیان است که زیبایی را در سادگی می‌جسته و از تماس با طبیعت زبانی، مانند طبیعت گرم و زنده و ساده و باشکوه داشته‌اند. در کتاب بیهقی نمونه‌های مختلفی از انشا هست و قطعه‌هایی دارد که از حیث بلاغت، سند لیاقت زبان فارسی محسوب می‌شود»
به گفته «سید خلیل خطیب رهبر» بیهقی در نگارش تاریخ خود، شیوه سهل و ممتنع به کار برده و از سوی دیگر در آفرینش واژگان فارسی هنرنمایی کرده است. چه اینکه برخی از واژه‌های شیوای ساده و مرکبی که در این کتاب است، نمایان‌گر چیره‌دستی بیهقی در نویسندگی و آگاهی او از قاعده‌های دستوری زبان فارسی است. آرام‌گونه، ابله‌گونه، ایمن‌گونه، بالاگونه، بهتر آمد، به‌گزین، بی‌اندام، بی‌گناه‌گونه، پارینه، پایاب، پایچه، پیاده‌گونه، پیرانه‌سر، پیل‌وار، تن‌آسان، جگرآور، خجل‌گونه، خرده‌مردم، خلوت‌گونه، دادگان، درازآهنگ، درنارسیده، دل‌انگیز،دیواربست، راه بیراه، رایگانگی، رنج‌گونه، روزینه، ریشاریش، زاد و بود، سخت‌سری، سرغوغا، سرهنگ‌شمار، شادروانک، کارنادیدگان،کم‌اندیشگی، گذاره، گرانمایه‌گونه، گردن‌آورتر ، گرمگاه، مایه‌دار، متواری‌گاه، مرغ‌دل، ناچاره، نرم‌گونه، نوآیین، نوباوه و نوخاستگان از جمله واژه‌هایی است که نه تنها حلاوت خوانش تاریخ بیهقی را دوچندان می‌کند، بلکه نمایشی باشکوه از بنیان‌گذاری ترکیب اندیشه تاریخی و نثر پارسی ارائه می‌کند.
۶۵۶۵
کد خبر 1686997منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: ابوالفضل بیهقی تاریخ پایه ای اندیشه سیاسی تاریخ نویسی فرهنگ ایران تاریخ بیهقی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۵۰۱۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هشدار فرشاد مومنی به روسای قوا : تا کار به فاجعه نکشیده رویه‌ها را تغییر دهید
به گزارش خبرآنلاین، فرشاد مومنی، اقتصاددان و استاد تمام دانشگاه علامه طباطبایی در نشست بررسی کتاب «تسخیر دولت» بیان کرد: باید یاد بگیریم از برخوردهای صفر و یکی در مواجهه با اندیشه‌ها پرهیز کنیم.
در این باره اقتصاد 100 نوشت: چقدر قبیح و چقدر سقوط اندیشه‌ای در جمهوری اسلامی محسوب می شود که شهید مطهری در یکی از سخنرانی های خود قسم جلاله می خورد و می گوید اگر جمهوری اسلامی تاسیس بشود تلاش می کنم تا برای معرفی مارکسیست در دانشکده الهیات یک استاد بسیار باورمند و باکیفیت بیاورم.
ببینید از آنجا به کجاها سقوط کرده ایم و دامنه حذف و سانسور کردن اندیشه ها به کجا رسیده است. به جایی رسیده‌ایم که حتی اندیشه‌های شریعتی هم توسط برخی تحمل نمی‌شود و کتاب مطهری را به جای نقد کردن خمیر می‌کنند، و این کارها را به نام دین انجام می‌دهند.
او همچنین تاکید کرد: با تکیه بر کتاب تسخیر دولت سه نشانه اصلی وجود دارد که حاکی از پدیده تسخیر دولت است که این سه نشانه عبارت است از تسلط پول و سرمایه بر سیاست‌گذاری‌ها، عدم تغییر سیاست‌ها با تغییر دولت‌ها و افراد، و عدم توجه به مسائل واقعی جامعه.
در ایران سالم‌ترین و باشرافت‌ترین افراد متهم به نفوذ می‌شوند! نفوذی کسانی‌اند که فقر و فلاکت و وابستگی را افزایش می‌دهند.
این اقتصادددان معروف خطاب به روسای قوا گفت: تا کار به فاجعه نکشیده رویه‌ها را تغییر دهید. در تجربه قبلی حکومت یکدست، رییس جمهور وقت تمام منتقدان خود را به فساد متهم می‌کرد، اما بی‌سابقه‌ترین سقوط در شاخص فساد در دوره احمدی نژاد رقم خورد.
او گفت: مرکز پژوهش‌ها می‌گوید ۱۳۹۹ رتبه ایران از نظر کیفیت محیط زیست ۶۷ بوده و الان به ۱۳۳ رسیده است. این فرونشست‌ها، گسل‌ها، آلودگی‌ها و بحران آب انقدر کم اهمیت است؟
جریانی راه انداخته‌اند که درباره مسئله کمبود آب هر چه فریاد دارید بر سر کشاورزان بکشید. حواله دادن بحران آب به کشاورزانی که صدایی ندارند آدرس غلط است. امتیازهای غیرعادی به مافیای سدسازی می‌دهید، در حالی که از سال‌ها قبل ایرانی‌ها فهمیده بودند سدسازی در بخش‌های قابل توجهی از ایران حماقت است.
فرشاد مومنی در ادامه اضافه کرد: مافیاها به کلیشه‌های غلط درباره تورم ایران دامن می‌زنند.
۷۰ سال است مفهوم تورم ساختاری برای کشورهای در حال توسعه جا افتاده است؛ چرا کلیشه‌های نومحافظه‌کارانه‌ای که سال‌ها قبل نهادهای بین‌المللی ترویج می‌کردند هنوز تکرار می‌شود؟
این اقتصادادن در آخر با بیان اینکه الان وقت بریدن و کنار کشیدن نیست گفت: جامعه ما بیش از هر زمانی دیگری به ارتقای بنیه اندیشه ای نیازمند است پس تا اطلاع ثانوی افسردگی، سرخوردگی و بریدن ممنوع!
2323
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900238
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد